Brontekst bekijken van Oranje boven (lied)

'''Oranje boven''' is een Nederlands [[volksliedje]]. Het lied benadrukt de band van [[Nederland]] met het [[Monarchie in Nederland|Nederlandse koningshuis]] (de Oranjes). Het liedje heeft dezelfde melodie als het [[kinderlied]]je '''We zijn er bijna''' ([[contrafact]]).

== Oorsprong ==
"Oranje boven" verwijst naar de [[Vlag van Nederland|Nederlandse driekleur]] oranje-wit-blauw, die is ontstaan omstreeks 1630, tijdens de [[Tachtigjarige Oorlog]] met Spanje. Voor 1630 hadden de Nederlandse rebellen, de [[watergeuzen]], een vlag met horizontale oranje-wit-blauwe banen (de [[Prinsenvlag]]). De strijdkreet "Oranje boven" van de watergeuzen verwijst zowel naar de vlag als naar hun leider, prins [[Willem van Oranje]]. Behalve oranje kreeg de vlag de koninklijke kleur blauw van het geslacht [[Huis Nassau|Nassau]]. De Nederlandse driekleur werd een symbool van vrijheid en bleef dat ook toen de kleur oranje van de vlag later in rood veranderde. Vandaar dat de Nederlandse bevolking op feestdagen de [[oranje wimpel]] boven de nationale vlag mag voeren.<ref>[http://www.vlaggeninformatie.nl/ www.vlaggeninformatie.nl], geschiedenis van de vlag</ref>

== Gebruik ==
Het lied ''Oranje boven'' vindt waarschijnlijk zijn oorsprong eind [[19e eeuw|negentiende eeuw]], toen [[Emma van Waldeck-Pyrmont|Emma]] regentes van Nederland werd (1890-1898). Het lied bleef daarna in gebruik. Vooral in de [[Tweede Wereldoorlog]] werd het lied veelvuldig gezongen als teken van [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|verzet]]. Later werd het lied vaak gezongen op [[Koningsdag (Nederland)|Koninginnedag]], [[Prinsjesdag]], bij bezoeken van de koningin in het land, of bij sportwedstrijden.

=== Tekst ===
:Oranje boven, oranje boven
:Leve de koningin! (2x)

==== Contrafact ====
Het liedje is een [[contrafact]] van het kinderliedje
:We zijn er bijna, we zijn er bijna
:Maar nog niet helemaal (2x)

== Koning ==
Na de troonswisseling in 2013 kwam er voor het eerst in ruim 120 jaar weer een koning op de troon in Nederland. De tekst van het liedje was hiervoor niet toepasselijk, waardoor het gebruik van het liedje afnam.

Op de melodie kan wel "leve het koningspaar" worden gezongen, of, met enkele toegevoegde noten, "leve de koning en de koningin".<ref>[http://www.kinderliedjes.overtuin.net/kinderliedjes-met-muziek-o.html#oranjebovenkoning Tekst, bladmuziek en mp3 van ''Oranje boven''] (ook versie voor koning)</ref>

== Trivia ==
*Het refrein van het lied "Campione 2000" van de Zweedse muzikant E-Type, het officiële lied van het [[Europees kampioenschap voetbal 2000|EK 2000]] (georganiseerd in Nederland en België) refereert aan de melodie van "Oranje boven".
*Er bestaat ook een komedie getiteld ''[[Oranje Boven (komedie)|Oranje Boven]]''.

== André van Duin ==
{{Infobox single|
| Titel          = ''Oranje boven''
| Artiest        = [[André van Duin]]
| cover-op-enwp =
| Releasedatum   = februari 2013
| Opname         = 
| Genre          =  [[Nederlandse muziek]]
| Duur           = 3:05
| Label          = Eigen beheer
| Schrijver      = bewerking; André van Duin, [[Jochem Fluitsma]], [[Eric van Tijn]]
| Producer       = [[Jochem Fluitsma]], [[Eric van Tijn]]
| Vorige         = 2011<br /> ''[[Zeilen op de wind van vandaag]]''
| Huidige        = 2013<br /> ''Oranje boven''
| Volgende       = 2013<br /> ''[[Willempie van Oranje]]''
}}

'''''Oranje boven'''''<ref>[http://www.discogs.com/Andr%C3%A9-van-Duin-Oranje-Boven/release/4261381 Discogs: Oranje boven]</ref> is een [[single (muziek)|single]] van [[André van Duin]]. Van Duin gaf het uit in eigen beheer; het werd geen commercieel succes. Hij gebruikte bovenstaande tekst als refrein. De zinsnede "Leve de koningin" werd in verband met de [[abdicatie]] van [[Beatrix der Nederlanden]] vervangen door "Leve de koning en [[Máxima Zorreguieta|Máxima]]". Van Duin haalde zijn oude hit ''[[Er staat een paard in de gang]]'' uit 1981 nog aan als historisch referentiekader. Ook ''[[De balletjes van de koningin]]'' worden aangehaald.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=eVjR8m_A65Y YouTube: Oranje boven]</ref>

== Externe link ==
* [http://www.volksliedjes.overtuin.net/oranje-boven.html Tekst, muziek en bladmuziek van 'Oranje boven'] (en een versie voor 'koning en koningin' op '[http://www.kinderliedjes.overtuin.net/kinderliedjes-met-muziek-o.html#oranjebovenkoning Oranje boven, leve de koning en de koningin]')

{{Appendix}}

[[Categorie:Nederlands volksliedje]]
[[Categorie:Nummer van André van Duin]]
[[Categorie:Single uit 2013]]
[[Categorie:Nederlands koningshuis]]