Brontekst bekijken van Nederlandse spelling van achternamen

De [[achternaam]] (of persoonsnaam) van een persoon wordt in het Nederlands altijd met een [[hoofdletter]] geschreven, evenals de [[voornaam]].<ref>{{Citeer web|url=https://woordenlijst.org/leidraad/16/1|titel=16.1 Hoofdletter voor een eigennaam {{!}} woordenlijst|bezochtdatum=2022-03-11|werk=woordenlijst.org}}</ref>

Bij een naam met [[Tussenvoegsel|tussenvoegsels]], zoals Pieter van der Meulen, is de schrijfwijze in Nederland en België echter verschillend:

==Nederland==
In [[Nederland]] schrijft men tussenvoegsels met een [[Onderkast|kleine letter]] als de voornaam, [[Voorletter|voorletters]], andere achternaam (partner) of [[adellijke titel]] ervoor staan.<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://onzetaal.nl/taalloket/hoofdletters-namen-nederland |titel=Hoofdletters in namen: Nynke van der Sluis / Nynke Van der Sluis |bezochtdatum=2023-09-12 |werk=Onze Taal |taal=nl}}</ref> Zo is het ''Pieter van der Meulen'', ''P. van der Meulen'' en ''de heer P. van der Meulen'' en [[Van Voorst tot Voorst|''baron van Voorst tot Voorst.'']] In alle andere gevallen wordt het eerste tussenvoegsel met een [[Kapitaal (typografie)|hoofdletter]] geschreven: ''de heer Van der Meulen''; ''De vergadering werd door Van der Meulen genotuleerd.''
*Bij het op alfabetische volgorde plaatsen van namen wordt in het Nederlands uitgegaan van het 'hoofdwoord' in de achternaam. ''Pieter van der Meulen'' zal dus te vinden zijn onder de M, en niet onder V.
::Deze schrijfwijze is tot aan de invoering van het GBA ([[Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens]]) gehanteerd; echter met de invoering van het GBA is het aan de eigenaar van de naam om te bepalen hoe de schrijfwijze van zijn naam dient te zijn.{{Bron?|2=2013|3=09|4=03}} Zo kan het voorkomen dat tussenvoegsel(s) een onderdeel van de achternaam zijn geworden ''(achternaam is dan '''van der Meulen''')''; of dat de tussenvoegsel(s) al dan niet met een hoofdletter dient/-en te worden geschreven ''(tussenvoegsel(s) wordt dan '''Van der''' of '''Van Der''')''. Dit ziet men vooral in [[Zeeuws-Vlaanderen]] optreden, alwaar de schrijfwijze vanuit België wordt overgenomen.
*Bij gehuwden en geregistreerde partners die hun eigen naam achter de naam van hun partner voeren, wordt de eigen naam ook met een kleine letter geschreven. Zo wordt het ''Janneke '''t'''en Berge-'''v'''an der Meulen'', maar ''mevrouw '''T'''en Berge-'''v'''an der Meulen''.
*Uitzondering zijn namen als ''’t Hart'' of ''d'Ancona''. Deze worden altijd met een kleine ''’t'' of ''d''' geschreven, ook als het gaat om ''mevrouw d'Ancona''.<ref name=":0" />
*Bij sommige familienamen - zoals VerLoop, VerLoren van Themaat, VerHuel - komt na het voorvoegsel 'Ver' dat onderdeel van de naam uitmaakt, opnieuw een hoofdletter.

==België==
In [[België]] wordt de achternaam meestal op dezelfde manier geschreven als deze op de [[identiteitskaart]] is aangegeven. Als de naam daarop aangegeven is als ''Pieter Van der Meulen'', schrijft men ''Van'' met een hoofdletter. Staat er echter ''Pieter van der Meulen'', dan schrijft men ''van'' met een kleine letter, behalve aan het begin van een zin.
* De schrijfwijze van de naam van een gehuwde vrouw die haar [[geboortenaam]] toevoegt, blijft ook onveranderd.
* Namen als d'Ancona of D'Ancona worden evenmin aangepast.
* Sommigen menen in namen met een tussenvoegsel in kleine letters een indicatie te zien dat de persoon tot de adel behoort of adellijke voorouders gehad heeft. Zo wordt de achternaam van de Belgische koningin [[Mathilde d'Udekem d'Acoz|Mathilde]] geschreven als ''d'Udekem d'Acoz''. Dit is echter niet altijd zo.
* Schrijfwijzen als 'Ver eecke' of 'Van dermeulen', die naar Nederlandse gewoonten wat zonderling lijken, zouden vaak te wijten zijn aan de foute inschrijving in het bevolkingsregister door van oorsprong Franse of Franstalige ambtenaren. Als een naam eenmaal bij de burgerlijke stand geregistreerd is, blijft die echter in principe onveranderd. Nederlanders die naar België verhuizen, worden daar volgens hun officiële schrijfwijze in de gemeenteregisters ingeschreven, en behouden die dan verder. Eventuele in België geboren kinderen krijgen dezelfde naam met dezelfde schrijfwijze.
* Het alfabetisch op volgorde zetten gebeurt dan ook op grond van de officiële schrijfwijze, en men houdt geen rekening met kleine of grote letter, met wel of geen spaties, noch met wat het "hoofdwoord" van de naam zou kunnen zijn. ''Pieter van der Meulen'' zal in België dus te vinden zijn onder de V, en niet onder M.

==Zie ook==
* [[Nederlands namenrecht]]

== Referenties ==
{{references}}

{{Navigatie namen}}
{{Navigatie Nederlands}}

[[Categorie:Nederlandse spelling|Achternamen]][[Categorie:Naam naar taal]]