Brontekst bekijken van Fraterhuis Petrus Donders

{{Infobox klooster
| naam              = Petrus Dondershuis
| afbeelding        = Overzicht voorgevel klooster - Tilburg - 20344102 - RCE.jpg
| onderschrift      = 
| land              = 
| regio             = 
| plaats            = [[Tilburg (hoofdbetekenis)|Tilburg]]
| religie           = 
| stroming          = Rooms-katholicisme
| orde              = [[Fraters van Tilburg]]
| bouwjaar          = 1934
| uitbreiding       = 
| renovatie         = 
| sloopjaar         = 
| bestemming        = 
| opgedragen        = 
| monumentstatus    = Rijksmonument
| monumentnummer    = 521183
| periode           = 
| architect         = [[Constant Panis]]
| bouwmethode       = 
| bouwmateriaal     = 
| afmeting          = 
| diverse           = 
| mapname           = 
| lat_deg           = 
| lat_min           = 
| lat_sec           = 
| lat_dir           = 
| lon_deg           = 
| lon_min           = 
| lon_sec           = 
| lon_dir           = 
| afbeelding2       = 
| onderschrift2     = 
| afbeelding3       = 
| onderschrift3     = 
| lijst             = 
}}
Het '''Fraterhuis Petrus Donders''' of '''Petrus Dondershuis''' is een voormalig [[Klooster (gebouw)|klooster]] van de [[Fraters van Tilburg]] in de Nederlandse stad [[Tilburg (hoofdbetekenis)|Tilburg]].

== Achtergrond ==
De Fraters van Tilburg gaven les aan jongens in meerdere Tilburgse parochies. In 1934 werd in opdracht van de congregatie het klooster gebouwd. [[Architect]] [[Constant Panis]] was verantwoordelijk voor het ontwerp, waarbij hij zich liet inspireren door de [[expressionistische architectuur]]. Het gebouw is genoemd naar [[Peerke Donders]], hoewel er geen direct verband is tussen hem en de Fraters van Tilburg. De vernoeming weerspiegelt de [[devotie]] voor deze plaatselijke [[missionaris]], die in de negentiende eeuw werkte en stierf in een [[Suriname|Surinaamse]] [[Leprozerie|leprakolonie]]. Hij is echter pas veel later [[Zalige|zalig]] verklaard en kon dus niet de [[Beschermheilige|patroonheilige]] zijn. Dat was [[Norbertus|Sint Norbertus]].

De fraters hebben het pand in 1999 verlaten.<ref>[[ReliWiki]]: [https://web.archive.org/web/20160923135933/http://reliwiki.nl/index.php/Tilburg,_Kardinaal_De_Jongplein_15_-_Petrus_Dondershuis Tilburg, Kardinaal De Jongplein 15 - Petrus Dondershuis]</ref> Vanaf 2000 wonen er arbeidsmigranten in het pand.<ref>{{Citeer web|url=http://www.sbaflex.nl/SBA-in-de-praktijk---Huisvesting_2_1122.html|titel=SBA in de praktijk - Huisvesting {{!}} SBAflex|bezochtdatum=2020-07-07|datum=2016-08-22|werk=web.archive.org|archiefdatum=2016-08-22|archiefurl=https://web.archive.org/web/20160822013529/http://www.sbaflex.nl/SBA-in-de-praktijk---Huisvesting_2_1122.html|dodeurl=unfit}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.architectuurgidsmiddenbrabant.nl/project/fraterhuis-nu-huisvesting-arbeidsmigranten|titel=Fraterhuis, nu huisvesting arbeidsmigranten {{!}} Architectuurgids Midden Brabant|bezochtdatum=2020-07-07|datum=2016-10-03|werk=web.archive.org|archiefdatum=2016-10-03|archiefurl=https://web.archive.org/web/20161003180429/http://www.architectuurgidsmiddenbrabant.nl/project/fraterhuis-nu-huisvesting-arbeidsmigranten|dodeurl=unfit}}</ref>

== Beschrijving ==
Het L-vormig gebouw is opgetrokken in baksteen onder een plat dak. Het heeft twee haaks geplaatste vleugels rondom een [[binnenplaats (bouw)|binnenplaats]]. De entree bevindt zich in een uitbouw aan de linkerzijde van de voorgevel. In de gevels zijn met metselwerk en keramische tegels 48 kruizen geplaatst. Het bovenlicht boven de houten deur is voorzien van [[glas in lood]], daarboven de naam van het gebouw: "FRATERHUIS PETRUS DONDERS". Aan deze zijde bevindt zich een kleine tuin. De hoekpartij op de hoek van het Kardinaal de Jongplein en de Pastoriestraat is hoger opgetrokken en komt uit in een achtkantige torentje, bekroond met ijzerwerk. In een nis onder het torentje is een [[standbeeld|beeld]] van Petrus of Peerke Donders aangebracht, gemaakt door beeldhouwer [[Manus Evers]]. In de rechtergevel is in een [[risaliet|risalerend]] deel een tweede ingang aangebracht. Het klooster heeft een [[Beuk (architectuur)|eenbeukige]] kapel met [[zadeldak]]. Nico Molenkamp maakte hiervoor in 1956 een [[Kruisweg (religie)|kruisweg]]. Het gebouw heeft stijlelementen van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/fraterhuis-petrus-donders-in-tilburg|titel=Fraterhuis Petrus Donders in Tilburg - BHIC|bezochtdatum=2020-07-07|werk=www.bhic.nl|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200708060858/https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/fraterhuis-petrus-donders-in-tilburg|archiefdatum=2020-07-08}}</ref>

Het gebouw staat ruim honderd meter ten oosten van de [[Goirkese kerk]], waarvan de voormalige pastorietuin, nu een buurtparkje, aan de overkant van de Pastoriestraat ligt, maar er is geen directe wandelroute.

== Afbeeldingen ==
<gallery perrow="2" widths="225" heights="170">
Bestand:521183-FratersDondershuis.jpg
Bestand:521183 petrus dondershuis.jpg
</gallery>

== Waardering ==
Het gebouw werd in 2002 als [[rijksmonument]] in het [[Monumentenregister]] opgenomen, het heeft "cultuurhistorisch belang als uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de stichting van congregatiekloosters voor de geestelijke en sociale zorg en het onderwijs. Het is een voorbeeld van de typologische wordingsgang van het klooster in de stedelijke omgeving. Het heeft architectuurhistorische waarden wegens het uitzonderlijke materiaalgebruik en de detaillering in terracotta. Het is van belang vanwege de gaafheid van interieur en exterieur."<ref name="RCE">{{link rijksmonument|id=521183}}</ref>

== Zie ook ==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Tilburg (plaats)]]

{{Appendix}}
{{Commonscat|Petrus Dondershuis (Tilburg)}}
{{Coor title dms|51|34|20|N|5|5|1|E|type:landmark_scale:1563_region:NL}}

[[Categorie:Rijksmonument in Tilburg]]
[[Categorie:Bouwwerk in Tilburg]]
[[Categorie:Voormalig klooster in Noord-Brabant]]