Brontekst bekijken van Bicker (geslacht)

{{Zie artikel|Voor de gelijknamige plaats in Lincolnshire, zie [[Bicker (Lincolnshire)]].}}
[[Afbeelding:Bicker groot wapen.svg|thumb|Familiewapen]]
[[Afbeelding:Gerrit Pietersz Bicker.jpg|thumb|Gerrit Pietersz Bicker (1554-1604), [[Amsterdams Historisch Museum]], 17e eeuw]]
[[Afbeelding:Andries Bicker.jpg|thumb|Andries Bicker (1586-1652) door Bartholomeus van der Helst, [[Rijksmuseum Amsterdam]] (1642)]]
[[Afbeelding:Bartholomeus van der Helst - Gerard Andriesz Bicker.jpg|thumb|[[Portret van Gerard Andriesz Bicker]] (1622 - 1666), door Bartholomeus van der Helst, Rijksmuseum Amsterdam]]
[[Afbeelding:Wendela Bicker.jpg|thumb|Wendela Bicker (1635-1668) door [[Adriaen Hanneman]], 1659]]
[[Afbeelding:Gerard Bicker (I) van Swieten.jpg|thumb|Gerard Bicker (I) van Swieten door [[Caspar Netscher]]]]

De familie '''Bicker''' was een invloedrijk [[regenten]]geslacht uit de [[16e eeuw|16e]] en [[17e eeuw]] in [[Amsterdam]]. De familie Bicker heeft samen met het verzwagerde geslacht [[De Graeff (geslacht)|De Graeff]] een halve eeuw het bestuur over de stad Amsterdam en indirect het gewest [[Holland#Gewest Holland|Holland]] in handen gehad.<ref name="DBNL">[https://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu10_01/molh003nieu10_01_0113.htm Biografie Andries Bicker in DBNL]</ref> Het geslacht Bicker behoort tot de weinige [[Nederland's Patriciaat|patricische]] families, waarvan leden én vóór én ná de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie]] van [[1578]] in het bestuur van de stad zaten. De Bickers steunden in 1628 de [[remonstranten]] in een oproep tot meer verdraagzaamheid en tolerantie. De families Bicker en hun neven De Graeff wisten zich tot [[1672]] te handhaven.

[[Bartholomeus van der Helst]] (1613-1670) schilderde verschillende leden van de familie Bicker.

Verschillende takken van de familie Bicker behoren sinds de [[19e eeuw]] tot de Nederlandse [[adel]]. Zij verkregen het predicaat [[Jonkheer]].

== Het geslacht Bicker ==
Pieter Gerritsz. Bicker (1497-1567) voerde als eerste de naam Bicker, ontleend aan de familie van zijn moeder. Hij was getrouwd met Anna Codde.<ref>[[Simone van der Vlugt]]. Wij zijn de Bickers!, 2019.</ref><!--Hij had vier zonen Dirk, Pieter (1522-), Jan en Jacob. --> De leden van de familie Bicker kregen in het begin van de zestiende eeuw een steeds belangrijkere rol binnen het bestuur van Amsterdam. Claes Bicker was [[baljuw]] van [[Amstelland]]. Hendrik Jacobsz. Bicker werd na de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie van Amsterdam]] burgemeester. Door hun relaties met andere Hollandse [[patriciaat|patriciërs]] zoals de Boelens Loen, De Graeff, [[Witsen (familie)|Witsen]] en [[Hooft (Amsterdams regentengeslacht)|Hooft]] won de familie Bicker ook snel aan invloed buiten deze stad, zodat ten tijde van de [[Gouden Eeuw (Nederland)|Gouden Eeuw]] verschillende Bickers belangrijke functies bekleedden binnen de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] en andere belangrijke instanties. In 1646 - toen de Republiek op het hoogtepunt van haar macht stond - bekleedden zeven leden van de familie Bicker tegelijkertijd een politieke functie.<ref>Burke, P. (1974) Venetië en Amsterdam, p. 34.</ref> In de 17e eeuw behoorden de families Bicker en Bicker van Swieten tot de rijkste families van het gewest Holland.{{Bron?||2010|11|28}}

De leden van de familie Bicker, de zogenaamde Bickerse ligue, steunden samen met [[Jacob de Witt]] en [[Cornelis de Graeff (1599-1664)|Cornelis de Graeff]] de [[Vrede van Münster|Vrede van Munster]]. Samen met enkele andere regentengeslachten streefde de familie Bicker naar de volledige soevereiniteit van de republikeinse [[regenten]] naar voorbeeld van de [[Republiek Venetië]], en voor de afschaffing van de stadhouderschap van het [[Monarchie in Nederland|Huis van Oranje]].<ref>[https://web.archive.org/web/20160305000040/http://www.triomfdervrede.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=5&Itemid=6 Triomf der Vrede]</ref> Tot hun politieke tegenstanders behoorden de [[stadhouder]]s uit het huis van [[Monarchie in Nederland|Oranje-Nassau]] en de Amsterdamse regentengeslachten [[Pauw (familie)|Pauw]] (met name [[Reinier Pauw (1564-1636)|Reinier Pauw]])<ref name="DBNL" /> [[Schaep (Amsterdams regentengeslacht)|Schaep]] en [[Valckenier (familie)|Valckenier]].

== Meer of minder bekende Bickers tot 1800 ==
Pieter Bicker (1522-1585), zoon van Pieter Gerritsz. Bicker (1497-1567), was een aanzienlijk brouwer te Amsterdam. In 1575 werd hij verdacht betrokken te zijn bij de voorbereiding van een aanslag op Amsterdam en is hij verbannen uit de stad.<ref>[https://www.dbnl.org/tekst/aa__001biog02_01/aa__001biog02_01_0708.htm#b0708 Pieter Bicker in ''Biographisch woordenboek der Nederlanden''. Deel 2]</ref> Hij had drie zonen: [[Gerrit Bicker|Gerrit]], [[Laurens Bicker|Laurens]] en Jacob, en een dochter: Dieuwer Jacobs (1584 — 1641). Zij was een dochter uit zijn tweede huwelijk en trouwde Jan van Helmont; zij is geschilderd door [[Jacob Adriaensz Backer|Jacob Backer]] als regentes.<ref>ICONOGRAPHIA BATAVA BEREDENEERDE LIJST VAN GESCHILDERDE EN GEBEELDHOUWDE PORTRETTEN VAN NOORD-NEDERLANDERS IN VORIGE EEUWEN [http://www.archive.org/stream/iconographiabat02moesgoog/iconographiabat02moesgoog_djvu.txt]</ref>
* [[Gerrit Bicker]] (1554-1604), [[Ambachtsheerlijkheid van Amstelveen en Nieuwer-Amstel|Ambachtsheer van Amstelveen en Nieuwer-Amstel]], was een brouwer op de [[Oudezijds Voorburgwal]] en [[bewindhebber]] van de [[Compagnie van Verre]] en de Compagnie op Guinee. Hij verkocht zijn brouwerij op de [[Grimburgwal]], en werd handelaar op de [[Witte Zee]]; hij was getrouwd met Alijd Boelens; een van zijn zonen legde de eerste steen voor de [[Zuiderkerk (Amsterdam)|Zuiderkerk]].
** [[Andries Bicker]] (1586-1652), heer van Engelenburg, was regent en burgemeester van Amsterdam, bewindhebber van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]], gedeputeerde der [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], diplomaat naar Zweden, Polen en Denemarken. Na de Vrede van Munster pleitte hij voor het afdanken van een groot deel van het [[Staatse leger]] en raakte daarbij in een heftig conflict met zijn tegenstanders. Hij woonde op de [[Kloveniersburgwal]] bij de [[Oudemanhuispoort]].
*** Gerard Andriesz. Bicker (1622 - 1666), heer van Engelenburg bij [[Herwijnen]], [[landdrost|drost]] van [[Muiden]]. Hij trouwde in 1656 tegen de wil van zijn vader met Alida Conings. Zijn portret is geschilderd door Van der Helst.
** [[Jacob Bicker (heer van Engelenburg)|Jacob Bicker]] (1588-1647), heer van Engelenburg, trouwde met Christina de Graeff (1609-1679). Hij richtte zich voornamelijk op de handel op de Oostzee. Jacob woonde in het voorvaderlijk huis op de Niezel en was eigenaar van '[[Pijnenburg (landgoed)|Pijnenburg]]', een landgoed dat werd verkocht aan [[Jacob J. Hinlopen (1582-1629)|Sara de Wael]].
** [[Jan Bicker]] (1591-1653), Amsterdamse regent en burgemeester, bewoner van en grootste eigenaar op het ''[[Westelijke Eilanden (Amsterdam)|Bickerseiland]]'', die daar vooral actief was rond 1645.
*** [[Wendela Bicker]] (1635-1668), echtgenote van [[Johan de Witt]]
*** [[Jacoba Bicker]] (1640-1695), echtgenote van [[Pieter de Graeff]]; werd geschilderd door [[Jurriaen Ovens]], [[Caspar Netscher]] en [[Wallerant Vaillant]]
** [[Cornelis Bicker]] (1592-1654), heer van Swieten, was nooit lid van de [[vroedschap]] maar wel drie keer burgemeester; bewindhebber van de [[West-Indische Compagnie]]; getrouwd met [[Witsen (familie)|Aertge Witsen]]. Op 30 juli [[1650]] bracht hij de schutterij in paraatheid met het oog op een aanval op Amsterdam door [[Willem II van Oranje]]. Er werden 2.000 [[waardgelder]]s aangenomen. Zijn dochter Margaretha Bicker van Swieten (1619-97) trouwde in 1662 met [[Cornelis Geelvinck]].
*** [[Gerard Bicker (I) van Swieten|Gerard Bicker (I) van Zwieten]] (1632-1716), vrijheer van Oud-Haarlem en Kortenbosch, gedeputeerde ter [[Algemene Rekenkamer|rekenkamer]] van Holland, raad en rekenmeester van de domeinen van Holland; getrouwd met Catharina van Sypesteyn.
**** [[Gerard Bicker (II) van Zwieten]] (1687-1753), baanderheer van de Baronie en Hooge heerlijkheid Kessel, heer van Heikoop en Boeikoop, raad van Amsterdam
** Claes Bicker (1593-) was een investeerder in de Jordaan; hij kocht ettelijke erven van [[Hinlopen (familie)|Frans Jacobsz. Hinlopen]].
* [[Laurens Bicker|Laurens P. Bicker]] (1563-1606) stichtte in 1597 samen met zijn broer Gerrit de [[Compagnie van Guinee]]. Hij vertrok op 4 augustus 1598 als admiraal met honderd man,<ref>{{Cite book |title=Geloof in de Nieuwe Wereld: ontmoeting met Afrikanen en Indianen (1600-1700) |author=L.J. Joosse |url=http://books.google.nl/books?id=nzJy6i4Hx1UC&pg=PA129&lpg=PA129&dq=Laurens+Bicker&source=bl&ots=Adye3DJN3k&sig=l2xV-hRAgt8SVePVYjjhzFkunzg&hl=en&ei=neXsTMTUEsidOrrw8ZcB&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CCwQ6AEwBDgK#v=onepage&q=Laurens%20Bicker&f=false}}</ref> waaronder [[Cornelis van Heemskerck]] naar [[Guinea (gebied)|Guinea]] en de [[Río de la Plata|Rio de la Plata]] en [[Uruguay]].<ref>{{OCLC|65748825}}</ref> [[Gerard le Roy]] en Laurens Bicker leidden op 28 januari 1601 de twaalfde expeditie naar Indië, uitgerust door de Vereenigde Zeeuwse Compagnie, een [[voorcompagnie]]. Bicker kreeg [[Frederik de Houtman]] vrij en toestemming in Atjeh een [[factorij]] te stichten.<ref>{{en}} [http://www.historum.com/showthread.php?t=11140 Women Warriors throughout history]. blog</ref>
* Jacob P. Bicker (1581-1626) was getrouwd met Annetjen Roelofs (1589-1626)
** Roelof Bicker (1611-1656), kapitein van de [[Schutterij (historisch)|schutters]] op de [[Lastage]],<ref>[[Rijksmuseum Amsterdam]]. [https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/SK-C-375 Schutters van wijk VIII in Amsterdam onder leiding van kapitein Roelof Bicker, Bartholomeus van der Helst, ca. 1640 - ca. 1643].</ref> raad van Amsterdam, is geschilderd op een [[schuttersstuk]], maar ook geportretteerd door [[Bartholomeus van der Helst]].<ref>{{en}} Wikigallery. [http://www.wikigallery.org/wiki/painting_208982/Bartholomeus-Van-Der-Helst/Portrait-of-Roelof-Bicker Portrait of Roelof Bicker by Bartholomeus Van Der Helst].</ref> Hij was getrouwd met Agatha Vlaming van Oudtshoorn
** [[Jacob Bicker]] (1612-1676) was militair in het [[Staatse leger]]; hij trouwde met Alida Bicker, Vrouwe van Engelenburg (1620-1702).
*** [[Jacob Bicker (1644-1700)|Jacob Bicker]] (1644-1700) trouwde in 1668 met Catharina van Wisselt en in 1670 met Anna Maria Scott (1651-1706). Hun dochter Alida Catrina Bicker (1671-1755) trouwde met Joan Raye (1660-1712). <!--De titel heer van Engelenburg gaat naar de oudste zoon Jacob? volgens stadsarchief. Dat klopt! Dat is deze Jacob--> Hun zoon [[Johan Raye van Breukelerwaard]] was gouverneur van [[Suriname (kolonie)|Suriname]]. Zijn broer [[Jacob Bicker Raye]] (1703-1777), schrijver en chroniqueur tussen 1732-1772, noemde zich Bicker Raye naar zijn moeder. Hij was kapitein in de [[schutterij (historisch)|schutterij]]. Hij woonde aan het einde van zijn leven op de [[Buitenplaats|hofstede]] ''[[Geesbergen]]'' in [[Maarssen]].
** Hendrick Jacobsz. Bicker (1615-1651) trouwde in 1639 met Eva [[Geelvinck (familie)|Geelvinck]] (1619-1698). Het paar is geschilderd door [[Joachim von Sandrart]].
*** Jacob Bicker, Hendriksz. (1642-1713) trouwde in 1695 met de weduwe [[Sara Hinlopen]];
<!--*** Agatha Bicker (1647-1716) trouwde in 1667 met Dirk Alewijn-->
*** Hendrik Bicker (1649-1718), in 1713 en 1717 [[Lijst van burgemeesters van Amsterdam|burgemeester van Amsterdam]], trouwde in 1681 met [[Johan Bernard Schaep|Maria Schaep]] (1658-1725), eigenaars van [[Schaep en Burgh]]. Zij zijn geschilderd door [[Michiel van Musscher]]; bewoonden [[Nieuwezijds Voorburgwal]] 282.
**** Hendrik Bicker (1682-1738), [[Ambachtsheerlijkheid van Amstelveen en Nieuwer-Amstel|Ambachtsheer van Amstelveen en Nieuwer-Amstel]], burgemeester van Amsterdam; fiscaal bij de [[Admiraliteit van Amsterdam]] hertrouwde in 1731 met Catharina Cornelia Backer. Hij bewoonde [[Nieuwezijds Voorburgwal]] 282.
<!--**** Eva Bicker (1687-1719)-->
****Jan Berend Bicker (1695-1750) trouwde in 1720 met Johanna Sara Pels. Hij was koopman en lid van de bankiersfirma [[Andries Pels (1655-1731)|Andries Pels en Soonen]]; eigenaar van een [[Suikerrietplantage|suikerplantage]] in Suriname.<ref>archiefsuriname.com - Surinamerivier plantage Boxel</ref> Hij bewoonde [[Herengracht (Amsterdam)|Herengracht]] 527, dat hij in 1725 kocht van de erven van [[Constantin Ranst]]. Hij was drossaert van Muiden, baljuw van het Gooi, en schout van Weesp en [[Weesperkarspel]].
***** Henrie (1722-1783) trouwde in 1745 Clara Magdalena Dedel (1727-1778). Het echtpaar is met pastel getekend door [[Jean-Étienne Liotard]].<!--Hij was voor een kwart eigenaar van een manege en concertzaal aan het einde van de [[Leidsegracht]]?--> Henrie was de vader van
****** [[Jan Bernd Bicker]] (1746-1812), [[patriotten|patriots]] politicus, [[bewindhebber]] van de WIC, [[Staatsbewind]] van de [[Bataafse Republiek]] trouwde in 1769 met Catharina Six, dochter van [[Jan Six (1730-1779)|Jan Six III]], de kleinzoon van burgemeester [[Jan Six (1618-1700)|Jan Six]]. Hij woonde Herengracht 450, 460, in de [[Gouden Bocht]] en Herengracht 546. Hij was directeur van de [[Sociëteit van Suriname]] en één termijn (twee weken) voorzitter van de [[Eerste Nationale Vergadering|Nationale Vergadering]].
******* Suzanne Catharina Bicker (1771-1797); trouwde met [[Robert Collot d'Escury|Robert baron Collot d'Escury]]
*******[[Henrie Bicker]] (1777-1834), lid van de [[Vergadering van Notabelen (1814)|Notabelenvergadering]]; trouwde met Wilhelmina Jacoba van Hoorn
******* Jan Bernd Bicker (1784-1807)
***** Andries Bicker (1724-1770) trouwde met Jacoba Berewout
***** Johanna Sara Bicker (1731-1801); trouwde in 1761 met viceadmiraal [[Pieter Hendrik Reijnst]] (1723-1791); zij waren de stamouders van de adellijke tak van de familie [[Reijnst (geslacht)|Reijnst]]
***** Jan Bernd Bicker (1733-1774) trouwde in 1758 met Catharina Boreel (1736-?), woonden zomers op [[Sperwershof]]
**** Jacob Bicker (1697-1713)
**** Margaretha Bicker (1699-1757) was getrouwd met Cornelis Backer, Jansz (1692-1766). <!--Zij erfde van Sara Hinlopen?--> Het echtpaar is geschilderd door [[Johannes Vollevens]].

=== Tak Bicker van Swieten ===
Deze zijtak stamde af van [[Cornelis Bicker]]. Diverse leden waren ''heeren van Swieten'' en woonden op het Kasteel Swieten. Dit niet meer bestaande kasteel bij [[Zoeterwoude]] was achtereenvolgens in bezit van de families "Van Mierop" (1601-1632), Bicker van Swieten (1632-1755), [[Apollonius Jan Cornelis Lampsins]] (1755-1777) en [[Jan Danser Nijman]] (1777-voor 1792).<ref>[https://web.archive.org/web/20070212015046/http://www.herenvanholland.nl/heerlijkheid.cfm?heerlijkheidnummer=258 Het Kasteel S(Z)wieten op Heren van Holland]</ref>

== Familiewapen ==
Beschrijving: Gevierendeeld, I en IV in goud een rode dwarsbalk Van den Anxter, II en III in zilver drie boven elkaar geplaatste zwarte helmstokken Hekmer(s), Een halfaanziende helm, wrong zilver en rood, dekkleden rood en goud, helmteken een uitkomende gebaarde man van natuurlijke kleur op een zilveren voetstuk, gekleed in oude rode kleding, goud geknoopt en versierd en met een ouderwetse rode muts, goud versierd, houdende met de rechterhand aan de achterzijde en met de linkerhand aan de voorzijde een gouden fakkel

De familie Bicker Caarten voert vrijwel hetzelfde familiewapen gevierendeeld met het wapen van de familie Caarten. Het is echter onwaarschijnlijk dat die familie verwant is aan de Amsterdamse familie Bicker, aangezien de familie Bicker Caarten afstamt van de in circa 1585 in Engeland geboren Timothy Baker.<ref>{{Citeer boek|titel=[[Nederland's Patriciaat]] 58|taal=nl|uitgever=Centraal Bureau voor Genealogie|plaats='s-Gravenhage|datum=1972|pagina's=p. 55-74}}</ref>

== Afbeeldingen ==
<gallery>
Toortse Rio de la Plata.png|Indianen aan de [[Río de la Plata|Rio de la Plata]], tekening uit het reisjournaal van Hendrick Ottsen
Bartholomeus van der Helst - Four aldermen of the Kloveniersdoelen in Amsterdam eating oysters.jpg|Gerard Reynst, [[Cornelis Jan Witsen]], Roelof Bicker, en Simon van Hoorn aan de oestermaaltijd door Van der Helst.<ref>Bontemantel, H. (1897) De Regeeringe van Amsterdam, deel I, p. 175.</ref><ref>[http://bartholomeusvanderhelst.wordpress.com/meer/portret-overlieden-kloveniersdoelen-1655/ Bartholomeus van der Helst]. website over de schilder</ref>
Herengracht527&529,detail.jpg|Herengracht 527 en 529; bewoond door Jan Berend Bicker (1695-1750) en Johanna Sara Pels.
Jan Bernd Bicker.jpg|Jan Bernd Bicker in 1796
</gallery>

{{Commons|Bicker (van Swieten)}}
{{Navigatie Nederland's Patriciaat}}
{{Appendix||2=
; literatuur
* [[Simone van der Vlugt]]. Wij zijn de Bickers!, 2019.
; voetnoten
{{References}}
; websites
* stadsarchief.amsterdam.nl. [https://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/overzicht/195.nl.html Het Archief van de familie Bicker en aanverwante families]
}}

[[Categorie:Nederlands adellijk geslacht]]
[[Categorie:Nederlands patriciërsgeslacht]]
[[Categorie:Geschiedenis van Amsterdam]]