Jakobus de Rechtvaardige
| Jakobus de Mindere | ||||
|---|---|---|---|---|
| Martelaar, Adelphotheos | ||||
| ||||
Icoon van Jakobus de Mindere
| ||||
| Geboren | onbekend | |||
| Gestorven | 62 te Jeruzalem | |||
| Heiligverklaring | pre-congregatie | |||
| Naamdag | 3 mei (rooms-katholiek) | |||
| Attributen | boek en staaf | |||
| Lijst van christelijke heiligen | ||||
| ||||
Jakobus of Jacobus (Latijn: Iacobus van het Hebreeuws: יעקב , Ja'akov en Grieks: Ἰάκωβος, Iákōbos) wordt in het Nieuwe Testament de "broer van de Heer" (Jezus) genoemd (Marcus 6:3; Galaten 1:19). Hij wordt ook wel Jakobus de Rechtvaardige genoemd, ter onderscheiding van Jakobus de Meerdere, een van "de twaalf". Hoewel Jakobus de Mindere niet wordt genoemd als een van "de twaalf", werd hij wel als apostel aangeduid (Galaten 1:19[1]). Soms wordt hij ook wel gelijkgesteld met Jakobus (zoon van Alfeüs) of met Jakobus de Mindere (ook wel: Jakobus de jongere) (Marcus 15:40).
Traditioneel wordt aan deze Jakobus Brief van Jakobus uit het Nieuwe Testament toegeschreven.
"Broer van de Heer"
Volgens de traditie van de rooms-katholieke kerk moet "broers en zussen van Jezus" niet letterlijk worden genomen. De katholieke kerk heeft het dogma aanvaard dat Maria altijd maagd is gebleven, en interpreteert het woord "broer" (Grieks: adelfos) als "neef" of "verwante". Jakobus wordt dan ook niet meegeteld in de zogenaamde Heilige Familie.
Op grond van datzelfde dogma beschouwt de orthodoxe kerk Jakobus traditioneel als een halfbroer van Jezus, geboren uit een eerder huwelijk van Jozef.
Volgens de meeste protestantse kerken is Jakobus een zoon van Maria en Jozef. Deze opvatting is echter pas in de loop der eeuwen gegroeid, wat blijkt uit het feit dat de grondleggers van de reformatie, Maarten Luther en Johannes Calvijn, nog het standpunt van de rooms-katholieke kerk deelden.
Leven
Nieuwe Testament
Over het leven van Jakobus is in het Nieuwe Testament niet veel terug te vinden. In Johannes 7:3-6 wordt duidelijk dat de "broers" van Jezus tijdens zijn leven (nog) niet in hem geloofden. Paulus vermeldde dat Jakobus behoorde tot degenen aan wie de opgestane Jezus verscheen (1 Korintiërs 15:7).
Uit Handelingen kan worden opgemaakt dat Jakobus een vooraanstaande rol speelde binnen de christengemeente van Jeruzalem, zoals bij het Concilie van Jeruzalem (Handelingen 12:17; 15:15-21; Galaten 2:9). Om die reden wordt hij binnen de katholieke kerk, maar ook binnen andere kerkgenootschappen, beschouwd als de eerste bisschop van Jeruzalem.
Latere werken
Het Evangelie van de Hebreeën (in gebruik bij de ebionieten, ca. 150 n.Chr.) vermeldt dat Jezus na zijn verschijning aan Maria Magdalena en de leerlingen aan Jakobus persoonlijk verscheen. Jakobus kwam toen tot het geloof in Jezus.
In het apocriefe Evangelie van Thomas, logion 12, wordt vermeld dat Jezus zijn broer Jakobus aanwees als zijn opvolger.
De joods-christelijke schrijver Hegesippus omschreef hem in zijn Gedenkwaardigheden (alleen via enkele fragmenten bekend) als de perfecte asceet en als een vroom, liefdadig man. Dat ondersteunt de onder theologen gangbare mening dat Jakobus de auteur van de Brief van Jakobus is.
.jpg)
Jakobus stierf volgens Flavius Josephus in het jaar 62 door steniging op instigatie van de hogepriester Ananus.[2][3] In andere versies overleed hij door een klap met een voldershamer.
Doorwerking
De rooms-katholieke kerk vereert Jakobus als heilige. Zijn naamdag is op 3 mei. De orthodoxe kerk viert zijn feestdag op 9 oktober en op 30 juni met de andere twaalf apostelen.
In de christelijke iconografie is het attribuut van Jakobus de Mindere een hoedenmakersboog.[4]
Jakobus is de patroonheilige van de volders, en zijn attribuut is ook wel een voldershamer.
Zie ook
- Geheime boek van Jacobus
- Eerste openbaring van Jacobus
- Tweede openbaring van Jacobus
- Proto-evangelie van Jakobus
Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
- ↑ Er is geen consensus over de exacte betekenis van deze vermelding. In de meeste vertalingen staat iets dat neerkomt op: 'Van de andere apostelen heb ik niemand gezien behalve Jakobus ...' Ook juist is: 'Van de andere apostelen heb ik niemand gezien, maar alleen (zag ik nog) Jakobus'. Zie Dr. W. Grossouw (1974): De brief van Paulus aan de Galaten, pag. 67 en J. Eckert (1971): Die urchristliche Verkündigung im Streit zwischen Paulus and seinen Gegnern nach dem Galaterbrief, pag. 180
- ↑ Flavius Josephus: Oude geschiedenis van de Joden 20.9.1
- ↑ Eusebius van Caesarea: Kerkgeschiedenis II.23
- ↑ Hall, J. (2000), Hall's Iconografisch Handboek, Leiden, Primavera Pers
