Agnes van Leiningen: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
(Lege pagina aangemaakt)
 
kGeen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox heerser
| naam              = Agnes van Leiningen
| afbeelding        =
| onderschrift      =
| functie          = [[Bestand:Nassau wapen.svg|10px]] [[Regent (bestuurder)|Regentes]] van [[Lijst van heersers van Nassau|Nassau]]
| regeerperiode    = 1289/90–?
| inauguratie-naam  =
| inauguratie      =
| mederegent-naam  =
| mederegent        =
| voorganger        = n.v.t.
| opvolger          = n.v.t.
| huis-naam        =
| huis              = [[Zu Leiningen|Leiningen]]
| vader            = [[Emico IV van Leiningen]]
| moeder            = Elisabeth
| geboren          = ?
| geboren_in        =
| gestorven        = na december [[1299]]
| gestorven_in      =
| begraven          = [[Klooster Altenberg]] bij [[Wetzlar]]
| partner          = [[Otto I van Nassau]]
| religie          = [[Rooms-Katholieke Kerk|Katholiek]]
| handtekening      =
| heraldiek        = Armoiries de Leiningen.svg
| heraldiek-uitleg  = Wapen van het Huis Leiningen
| website          =
| portaal          =
}}


'''Agnes van Leiningen''' (†&nbsp;na december [[1299]]<ref name="dek">Dek (1970).</ref><ref name="venne">Van de Venne & Stols (1937).</ref><ref name="vorsterman">Vorsterman van Oyen (1882).</ref>), Duits: ''Agnes Gräfin von Leiningen'', was een [[Graaf (titel)|gravin]] uit het [[Zu Leiningen|Huis Leiningen]] en door huwelijk gravin van Nassau. Ze was waarschijnlijk enige tijd [[Regent (bestuurder)|regentes]] van het [[graafschap Nassau]] voor haar jongste zoon. Ze is de stammoeder van de Ottoonse Linie van het [[Huis Nassau]] en daarmee een directe voorouder van de [[Lijst van koningen der Nederlanden|koningen van Nederland]].
== Biografie ==
Agnes was een dochter van graaf [[Emico&nbsp;IV van Leiningen]] en Elisabeth.<ref name="dek" /><ref name="cawley">Cawley (Nassau).</ref><ref name="cawleypalatinate">Cawley (Palatinate).</ref> Ze huwde vóór 1265{{refn|group=noot|Een huwelijksdatum wordt nergens vermeld. De oudste zoon uit het huwelijk is vermoedelijk in de jaren 60 van de 13e eeuw geboren, omdat hij al rond 1281 als volwassene voorkomt. Het huwelijk moet daarvoor gesloten zijn.<ref>{{Citeer boek|achternaam=Joachim |voornaam=Ernst |datum=1880 |titel=[[Allgemeine Deutsche Biographie]]. Band&nbsp;11 |hoofdstuk=Heinrich, Graf von Nassau-Siegen |uitgever=Duncker & Humblot |plaats=Leipzig |pagina's=548-549 |taal=de }}</ref>}} met graaf [[Otto&nbsp;I van Nassau]] (†&nbsp;tussen 3&nbsp;mei 1289 en 19&nbsp;maart 1290<ref name="dek" /><ref name="vorsterman" />). Haar echtgenoot had op 16&nbsp;december 1255<ref group="noot">In Nederlandse bronnen wordt altijd de datum 17&nbsp;december 1255 genoemd. In buitenlandse bronnen echter de datum 16&nbsp;december 1255. De beschrijving op de officiële website [https://www.koninklijkeverzamelingen.nl/collectie-online/detail/9ad22a96-c05d-542b-aa48-a4ec0350ab96 koninklijkeverzamelingen.nl] geeft de datum 16&nbsp;december 1255. [https://web.archive.org/web/20210421201249/https://www.koninklijkeverzamelingen.nl/collectie-online/detail/9ad22a96-c05d-542b-aa48-a4ec0350ab96 Gearchiveerd] op 21 april 2021.</ref> het graafschap Nassau gedeeld met zijn oudere broer [[Walram II van Nassau|Walram&nbsp;II]], waarbij Otto het ten noorden van de rivier de [[Lahn (hoofdbetekenis)|Lahn]] gelegen deel –&nbsp;bestaande uit onder andere [[Siegen]], [[Dillenburg (stad)|Dillenburg]], [[Herborn (Hessen)|Herborn]], [[Tringenstein]] en [[Stein-Neukirch|Neukirch]]&nbsp;– had verkregen.<ref>Huberty, et al. (1981).</ref>
ʻ''Ottho comes de Nassawen … cum uxore nostra Agnete nec non Henrico nostro primogenito''ʼ bevestigden de schenking van ʻ''bonorum in Hasilbach et Aldindorph''ʼ aan [[Klooster Altenberg]] bij [[Wetzlar]] door ʻ''matrem nostram Methildim comitissam bone mem … cum sorore nostra Katherina ibidem locata''ʼ in een [[oorkonde]] gedateerd 3&nbsp;mei 1289.<ref name="cawley" /><ref name="cawleypalatinate" /> Dit is de laatste vermelding van Otto, in een oorkonde gedateerd 19&nbsp;maart 1290 wordt hij als overleden aangemerkt.<ref name="venne" /><ref name="vorsterman" />
Agnes regeerde samen met haar zoons na de dood van haar echtgenoot.<ref name="vorsterman" /><ref>Becker (1983), p.&nbsp;12.</ref> Dat kan alleen maar betekenen dat ze als regentes optrad voor haar jongere zoons, de oudste twee waren bij het overlijden van hun vader reeds [[meerderjarig]]. Over haar regentschap is verder niets bekend.
Agnes verkreeg op 13&nbsp;april 1298 van [[bisschop]] [[Emico I van Worms|Emico&nbsp;I]] van [[Prinsbisdom Worms|Worms]] toestemming om in [[Worms-Abenheim|Abenheim]] (thans een deel van de stad [[Worms (stad)|Worms]]) een [[Klooster (gebouw)|klooster]] te stichten. Vermoedelijk is de huidige [[Klausenbergkapel]] het restant van dat klooster. Agnes was een achternicht van de bisschop. In 1299 bevestigde ze met haar zonen Hendrik en Emico de stichting in een oorkonde.<ref>{{de}} [https://www.regionalgeschichte.net/rheinhessen/abenheim/kulturdenkmaeler/klausenbergkapelle.html Klausenbergkapelle bei Abenheim]. [https://web.archive.org/web/20210509183644/https://www.regionalgeschichte.net/rheinhessen/abenheim/kulturdenkmaeler/klausenbergkapelle.html Gearchiveerd] op 9 mei 2021.</ref>
ʻ''Agnes relicta quondam … dni Ottonis … comitis de Nassawe''ʼ schonk bezittingen ʻ''in Herberin''ʼ aan Klooster Altenberg ʻ''et … sororie nostre Dne Katerine et filie nostre Gertrudis''ʼ, met toestemming van ʻ''nostrorum filiorum … Henrici, Emiconis militum, Ottonis et Iohannis clericorum''ʼ, in een oorkonde gedateerd december 1299.<ref name="cawleypalatinate" /> Dit is de laatste vermelding van Agnes in een oorkonde. Wanneer ze is overleden is onbekend. Ze was al overleden toen haar zoons in 1303 het graafschap Nassau na een lang geschil verdeelden. Agnes werd begraven in Klooster Altenberg.<ref name="dek" /><ref name="venne" /><ref name="vorsterman" />
<gallery>
Siegen Schloss - 20.3.2011 - panoramio (1).jpg|Slot Siegen
Worms-Abenheim, Klausenbergkapelle, von Osten.jpg|De Klausenbergkapel in Worms-Abenheim
Kloster Altenberg - panoramio.jpg#|Klooster Altenberg bij Wetzlar
</gallery>
== Kinderen ==
Uit het huwelijk werden geboren:<ref name="dek" /><ref name="venne" /><ref name="vorsterman" /><ref name="cawley" />
# [[Hendrik I van Nassau-Siegen|Hendrik&nbsp;I]] (ca. 1265&nbsp;(?) – tussen 13&nbsp;juli en 14&nbsp;augustus 1343), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van [[Nassau-Siegen]].
# [[Mechtild van Nassau (-1319)|Mechtild]] (†&nbsp;vóór 28&nbsp;oktober 1319), huwde ca. 1289 met heer Gerhard van Schöneck (†&nbsp;1317).<ref name="cawley" />
# [[Emico I van Nassau-Hadamar|Emico&nbsp;I]] (†&nbsp;7&nbsp;juni 1334), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van [[Nassau-Hadamar]].
# [[Otto van Nassau (domheer)|Otto]] (†&nbsp;3&nbsp;september 1302), was [[domheer]] te [[Rijksstad Worms|Worms]] 1294.<ref name="dek" />
# [[Johan van Nassau-Dillenburg|Johan]] (†&nbsp;bij [[Hermannstein]], 10&nbsp;augustus 1328), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van [[Nassau-Dillenburg]].
# [[Gertrudis van Nassau|Gertrudis]] (†&nbsp;19&nbsp;september 1359), was [[Abt (abdij)|abdis]] van Klooster Altenberg.<ref name="dek" /><ref name="cawley" />
== Voorouders ==
{| class="wikitable" style="background:#FFFFFF; font-size:85%; text-align:center"
|- bgcolor="#E0E0E0"
!colspan="9"|Voorouders van Agnes van Leiningen
|-
|'''Betovergrootouders'''
|colspan="1"|[[Simon&nbsp;I van Saarbrücken]]<br />(?–1183)<br />⚭<br />Mechtild<br />(?–?)
|colspan="1"|[[Emico&nbsp;III van Leiningen]]&nbsp;?<br />(?–1208)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|colspan="1"|[[Berthold&nbsp;IV van Eberstein]]<br />(?–1158)<br />⚭<br />Uta<br />(?–1185)<br />
|colspan="1"|[[Berthold III van Andechs|Berthold&nbsp;II van Andechs]]<br />(?–1188)<br />⚭ vóór 1153<br />Hedwig<br />(?–1174)<br />
|colspan="1"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|colspan="1"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|colspan="1"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|colspan="1"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|-
|'''Overgrootouders'''
|colspan="2"|[[Simon&nbsp;II van Saarbrücken]]<br />(?–1207)<br />⚭ vóór 1180<br />[[Liutgarde van Leiningen]]<br />(?–1239)
|colspan="2"|[[Eberhard&nbsp;III van Eberstein]]<br />(?–1218/19)<br />⚭ 1185/90<br />[[Kunigunde van Andechs]]<br />(?–na 1207)<br />
|colspan="2"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|colspan="2"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|-
|'''Grootouders'''
|colspan="4"|[[Frederik&nbsp;III van Leiningen]]<br />(?–1237)<br />⚭ 1202/05<br />[[Agnes van Eberstein]]<br />(1185/87–?)
|colspan="4"|?<br />(?–?)<br />⚭<br />?<br />(?–?)<br />
|-
|'''Ouders'''
|colspan="8"|[[Emico&nbsp;IV van Leiningen]]<br />(?–1276/79)<br />⚭<br />Elisabeth<br />(?–1263)
|}
== Externe links ==
* {{de}} [https://www.regionalgeschichte.net/rheinhessen/abenheim/kulturdenkmaeler/klausenbergkapelle.html Klausenbergkapelle bei Abenheim].
* {{en}} [https://www.angelfire.com/realm/gotha/gotha/nas4.html Nassau] op: [https://www.angelfire.com/realm/gotha/gotha.htm An Online Gotha], by Paul Theroff.
* {{en}} [http://fmg.ac/Projects/MedLands/NASSAU.htm Nassau] op: [https://fmg.ac/Projects/MedLands/index.htm Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families], compiled by Charles Cawley.
* {{en}} [http://fmg.ac/Projects/MedLands/PALATINATE.htm Palatinate] op: [https://fmg.ac/Projects/MedLands/index.htm Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families], compiled by Charles Cawley.
{{Appendix|2=* {{Citeer boek|achternaam=Ausfeld |voornaam=Eduard |datum=1887 |titel=[[Allgemeine Deutsche Biographie]]. Band&nbsp;24 |hoofdstuk=Otto&nbsp;I., Graf von Nassau |uitgever=Duncker & Humblot |plaats=Leipzig |pagina's=707 |taal=de }}
* {{Citeer boek|achternaam=Becker |voornaam=E. |datum=1983 |origdatum=1950 |titel=Schloss und Stadt Dillenburg. Ein Gang durch ihre Geschichte in Mittelalter und Neuzeit. Zur Gedenkfeier aus Anlaß der Verleihung der Stadtrechte am 20.&nbsp;September 1344 herausgegeben |editie=Neuauflage |uitgever=Der Magistrat der Stadt Dillenburg |plaats=Dillenburg |taal=de }}
* {{Citeer boek |achternaam=Dek |voornaam=A.W.E. |datum=1970 |titel=Genealogie van het Vorstenhuis Nassau |url=http://www.geocities.com/vincent_ville/dek1.html |uitgever=Europese Bibliotheek |plaats=Zaltbommel |taal=nl |accessdate=2021-03-04 |archiefurl=https://archive.today/20091026035844/http://www.geocities.com/vincent_ville/dek1.html |dodeurl=ja }}
* {{Citeer boek|achternaam=Huberty |voornaam=Michel |medeauteurs=Giraud, Alain; Magdelaine, F.&nbsp;&&nbsp;B. |datum=1981 |titel=l’Allemagne Dynastique. Tome&nbsp;III: Brunswick-Nassau-Schwarzbourg |uitgever=Alain Giraud |plaats=Le Perreux |taal=fr }}
* {{Citeer boek|achternaam=Lück |voornaam=Alfred |datum=1981 |origdatum=1967 |titel=Siegerland und Nederland |editie=2.&nbsp;Auflage |uitgever=Siegerländer Heimatverein e.V. |plaats=Siegen |taal=de }}
* {{Citeer boek|achternaam=Venne |voornaam=J.M.&nbsp;van de |medeauteurs=Stols, Alexander&nbsp;A.M. |datum=1937 |titel=Geslachts-Register van het Vorstenhuis Nassau |uitgever=[[A.A.M. Stols]] Uitgevers-Maatschappij |plaats=Maastricht |taal=nl}}
* {{Citeer boek|achternaam=Vorsterman van Oyen |voornaam=A.A. |datum=1882 |titel=Het Vorstenhuis Oranje-Nassau. Van de vroegste tijden tot heden |uitgever=A.W.&nbsp;Sijthoff en J.L.&nbsp;Beijers |plaats=Leiden en Utrecht |taal=nl }}
----
'''Voetnoten'''
{{References|group=noot}}
'''Referenties'''
{{References||2}}}}
{{Bibliografische informatie}}
[[Categorie:Duitse adel|Leiningen, Agnes van]]
[[Categorie:Partner van de graaf van Nassau]]
[[Categorie:Persoon in de 13e eeuw]]
[[Categorie:Persoon in de 14e eeuw]]
[[Categorie:Regent]]

Huidige versie van 23 sep 2024 om 10:33

Agnes van Leiningen
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Regentes van Nassau
Regeerperiode 1289/90–?
Voorganger n.v.t.
Opvolger n.v.t.
Huis Leiningen
Vader Emico IV van Leiningen
Moeder Elisabeth
Geboren ?
Gestorven na december 1299
Begraven Klooster Altenberg bij Wetzlar
Partner Otto I van Nassau
Religie Katholiek
Wapenschild
Wapen van het Huis Leiningen

Agnes van Leiningen († na december 1299[1][2][3]), Duits: Agnes Gräfin von Leiningen, was een gravin uit het Huis Leiningen en door huwelijk gravin van Nassau. Ze was waarschijnlijk enige tijd regentes van het graafschap Nassau voor haar jongste zoon. Ze is de stammoeder van de Ottoonse Linie van het Huis Nassau en daarmee een directe voorouder van de koningen van Nederland.

Biografie

Agnes was een dochter van graaf Emico IV van Leiningen en Elisabeth.[1][4][5] Ze huwde vóór 1265[noot 1] met graaf Otto I van Nassau († tussen 3 mei 1289 en 19 maart 1290[1][3]). Haar echtgenoot had op 16 december 1255[noot 2] het graafschap Nassau gedeeld met zijn oudere broer Walram II, waarbij Otto het ten noorden van de rivier de Lahn gelegen deel – bestaande uit onder andere Siegen, Dillenburg, Herborn, Tringenstein en Neukirch – had verkregen.[7]

ʻOttho comes de Nassawen … cum uxore nostra Agnete nec non Henrico nostro primogenitoʼ bevestigden de schenking van ʻbonorum in Hasilbach et Aldindorphʼ aan Klooster Altenberg bij Wetzlar door ʻmatrem nostram Methildim comitissam bone mem … cum sorore nostra Katherina ibidem locataʼ in een oorkonde gedateerd 3 mei 1289.[4][5] Dit is de laatste vermelding van Otto, in een oorkonde gedateerd 19 maart 1290 wordt hij als overleden aangemerkt.[2][3]

Agnes regeerde samen met haar zoons na de dood van haar echtgenoot.[3][8] Dat kan alleen maar betekenen dat ze als regentes optrad voor haar jongere zoons, de oudste twee waren bij het overlijden van hun vader reeds meerderjarig. Over haar regentschap is verder niets bekend.

Agnes verkreeg op 13 april 1298 van bisschop Emico I van Worms toestemming om in Abenheim (thans een deel van de stad Worms) een klooster te stichten. Vermoedelijk is de huidige Klausenbergkapel het restant van dat klooster. Agnes was een achternicht van de bisschop. In 1299 bevestigde ze met haar zonen Hendrik en Emico de stichting in een oorkonde.[9]

ʻAgnes relicta quondam … dni Ottonis … comitis de Nassaweʼ schonk bezittingen ʻin Herberinʼ aan Klooster Altenberg ʻet … sororie nostre Dne Katerine et filie nostre Gertrudisʼ, met toestemming van ʻnostrorum filiorum … Henrici, Emiconis militum, Ottonis et Iohannis clericorumʼ, in een oorkonde gedateerd december 1299.[5] Dit is de laatste vermelding van Agnes in een oorkonde. Wanneer ze is overleden is onbekend. Ze was al overleden toen haar zoons in 1303 het graafschap Nassau na een lang geschil verdeelden. Agnes werd begraven in Klooster Altenberg.[1][2][3]

  • Slot Siegen

    Slot Siegen

  • De Klausenbergkapel in Worms-Abenheim

    De Klausenbergkapel in Worms-Abenheim

  • Klooster Altenberg bij Wetzlar

    Klooster Altenberg bij Wetzlar

Kinderen

Uit het huwelijk werden geboren:[1][2][3][4]

  1. Hendrik I (ca. 1265 (?) – tussen 13 juli en 14 augustus 1343), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Siegen.
  2. Mechtild († vóór 28 oktober 1319), huwde ca. 1289 met heer Gerhard van Schöneck († 1317).[4]
  3. Emico I († 7 juni 1334), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Hadamar.
  4. Otto († 3 september 1302), was domheer te Worms 1294.[1]
  5. Johan († bij Hermannstein, 10 augustus 1328), volgde zijn vader op, werd in 1303 graaf van Nassau-Dillenburg.
  6. Gertrudis († 19 september 1359), was abdis van Klooster Altenberg.[1][4]

Voorouders

Voorouders van Agnes van Leiningen
Betovergrootouders Simon I van Saarbrücken
(?–1183)
⚭
Mechtild
(?–?) 		Emico III van Leiningen ?
(?–1208)
⚭
?
(?–?)
 Berthold IV van Eberstein
(?–1158)
⚭
Uta
(?–1185)
 Berthold II van Andechs
(?–1188)
⚭ vóór 1153
Hedwig
(?–1174)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
Overgrootouders Simon II van Saarbrücken
(?–1207)
⚭ vóór 1180
Liutgarde van Leiningen
(?–1239) 		Eberhard III van Eberstein
(?–1218/19)
⚭ 1185/90
Kunigunde van Andechs
(?–na 1207)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
 ?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
Grootouders Frederik III van Leiningen
(?–1237)
⚭ 1202/05
Agnes van Eberstein
(1185/87–?) 		?
(?–?)
⚭
?
(?–?)
Ouders Emico IV van Leiningen
(?–1276/79)
⚭
Elisabeth
(?–1263)

Externe links

Overgenomen van "https://wiki-raamsdonk.nl/index.php?title=Agnes_van_Leiningen&oldid=136042"